Opvolger Van huffel schetst begin bouwgeschiedenis basiliek Koekelberg
De in 1953 gepubliceerde uitgave De basiliek van Koekelberg. Hoe België zijn nationaal heiligdom heeft verwezenlijkt van de hand van Paul Rome (1896-1989), medewerker en opvolger van de ontwerper van de uiteindelijke basiliek Albert Van huffel, begint met een overzicht van de bouwgeschiedenis tot het moment waarop men afziet van het eerste ontwerp van de basiliek, dat was opgemaakt door architect Pierre Langerock:
"Het Elisabethpark.
Aan de westerkant van de hoofdstad vormt het Elisabethpark de achtergrond van een indrukwekkende laan welke over 'n lengte van 4 km. Brussel en zijn voorsteden doorkruist.
Dit park werd aangelegd in 1880. De maatschappij 'Quartier Léopold' had de grond afgestaan aan de vier naburige gemeenten met de verplichting er 'n park in te richten. 'n Stuk grond bleef echter bestemd voor 'n 'Panthéon'.
Maar sinds 1883 was het Panthéon opgegeven... en het park wachtte...
Leopold II.
Op deze hoogvlakte had Leopold II zijn blik gevestigd toen Hij in zijn verbeelding 'n Basiliek zag oprijzen, tempel van barmhartigheid, zoals Hij zegde, tegenhanger van het paleis van gerechtigheid, ontworpen door zijn voorganger.
De 75ste verjaardag van België's onafhankelijkheid zou de gelegenheid zijn om Zijn plan uit te voeren. Met enthousiasme trok Hij aan 't werk, wist alle tegenstand te overwinnen, overtuigde de Kardinaal en de Bisschoppen en liet niets onverlet om tot Zijn doel te komen. Hij deed beroep op enkele voorname personaliteiten uit het land, die het centraal Comité van de Basiliek zouden vormen. Dit Comité vergaderde 'n eerste maal de 12de October 1903 onder het voorzitterschap van de Graaf de Bergeyck.
De eerste bekommernis van het comité was het aanschaffen van de grond, waarop de Basiliek zou gebouwd worden.
Op 12 December 1903, kwam de kerkfabriek in het bezit van 'n terrein van 3 Ha 32 aren. Dadelijk deed zich echter de noodzakelijkheid aanvoelen over 'n ander terrein te beschikken waarop 'n voorlopige kapel kon gebouwd worden, die onmiddellijk de gedachte van de basiliek zou concretiseren.
Op 12 October 1905, legde Leopold II de eerste steen die door Z. Em. Kardinaal Goossens, aartsbisschop van Mechelen, was gewijd. De plechtigheid had plaats deels in de voorlopige kapel die enkele maanden te voren ingezegend was, deels in open lucht op de plaats bestemd voor de Basiliek. Zij werd bijgewoond door de Pauselijke Nuntius, de Bisschoppen van het land, de leden van de regering en door 'n groot aantal gelovigen.
Bij gelegenheid van deze plechtigheid, zond de gelukzalige Pius X 'n breve aan Kard. Goossens waarin hij de betekenis van het initiatief onderstreepte en goedkeurde. Tevens gaf hij aan de Basiliek 'n prachtige kelk ten geschenke, welke de Italiaanse arbeiders aan zijn voorganger hadden aangeboden.
Het ontwerp van 1905.
De Leuvense bouwmeester P. Langerock werd belast meet het opmaken der plannen. Hij zag 'n grootse gothische kathedraal met zeven torens; zes ervan zouden 100 m. en een zevende 146 m. hoogte bereiken. Het geheel bestond uit 'n middenschip met 5 beuken, 'n deambulatorium met kapellenkrans, 'n dwarsschip met 3 beuken en een crypt.
Het gebouw moest opgetrokken worden in gothische Franse stijl van de XIIIe eeuw, hetgeen het gebruik van natuursteen noodzakelijk maakte en tevens een overvloed van sculptuurwerk eiste; een esplanade omgeven door een dubbele traphelling met bogengaanderij moest het voorplan vormen zoals te Lourdes in Frankrijk.
De werken beginnen.
Vooraleer de eigenlijke bouw te kunnen aanvatten, werden 50.000 m3. grond weggevoerd en vervangen door 'n 'artificiële rots' naar de ietwat hoogdravende uitdrukking van die tijd en werden de grondvesten gelegd van de kapellen der absis, van het koor en van de dwarsbeuk. Het was 'n ondankbaar werk, dat met weinig geduld gade geslagen werd door de duizende pelgrims die reeds ter bedevaart kwamen naar de voorlopige kapel en die de kerken als paddestoelen wensen te zien oprijzen terwijl zij zeer spaarzaam blijven met hun centen.
Toch stemde dit beeld hoopvol voor de toekomst; er werd gewerkt te Koekelberg en reeds kon men, als op 'n reusachtig plan, de afmetingen van de crypt bewonderen...
De oorlog.
4 Augustus 1914 brak de wereldoorlog uit, het aanschijn der tijden veranderde. Het werd een periode van oorlog en rouw, van beproeving en van ontbering. Midden die ellende klonk als 'n teken van hoop, de stem van Kardinaal Mercier in zijn beroemde kerstboodschap van 1914 : 'Zodra de vredezon wederom over ons land zal schijnen, zullen wij onze puinen heropbouwen, een onderkomen bezorgen aan al wie er geen meer heeft; onze kerken herstellen, onze bibliotheken herinrichten, en wij hopen vast, dit heropbouwingwerk te bekronen door het oprichten van de Nationale Basiliek van 't Heilig-Hart, op de heuvelvlakte der hoofdstad van het vrije en katholieke België.
Overwinning.
Op 29 juni 1919 (te Versailles werd het vredesverdrag ondertekend) had te Koekelberg 'n grootse plechtigheid plaats. De Koning was er aanwezig, omgeven door gans de koninklijke familie. Voor 'n ontzaglijke menigte hernieuwde Kardinaal Mercier de belofte op die plaats 'n tempel te bouwen ter ere van het H. Hart, als dankbaarheid voor de herwonnen vrijheid en ter nagedachtenis van de helden die hun leven gaven voor het Vaderland.
'n Volk dat zich eerbiedigt kan zulk 'n belofte niet vergeten. Te meer dat er sindsdien nog 'n tweede bevrijding kwam, die deze ereschuld slechts kon bevestigen. Er werd dan ook rusteloos voortgewerkt en de inspanning zal slechts mogen ophouden op 't ogenblik dat het gouden kruis de monumentale koepel zal bekronen.
De herneming der werken.
Dadelijk na het beëindigen der vijandelijkheden, hernam het Uitvoerend Comité zijn werkzaamheden om het opzet van Leopold II tot 'n goed einde te brengen. Het bleek alras dat het ontwerp van Langerock financieel niet meer uit te voeren was."
Lees meer:
Reacties
Een reactie posten